روش‌شناسی مطالعات منظر شهری در گردشگری

در سال‌های اخیر نقشی که منظر شهری در جذب گردشگر دارد، مورد توجه پژوهشگران حوزه‌ی گردشگری و برنامه‌ریزی شهری برخی کشورها به‌خصوص کشورهای پیشرفته که دارای پیش‌زمینه‌های توسعه‌ی گردشگری شهری هستند، قرار گرفته است. پژوهش حاضر فتح بابی است در مسیر تأکید بر اهمیت گردشگری شهری و نقشی که منظر شهری می‌تواند در جذب گردشگر و رونق گردشگری شهری داشته باشد. با توجه به اینکه پژوهش‌های حوزه‌ی گردشگری شهری دارای واگرایی روش‌شناختی بوده است و از سویی تأکید بر نقش منظر شهری در گردشگری شهری در پژوهش‌ها کمتر به چشم خورده است، در این مقاله بر آن بوده‌ایم که با مطالعه‌ی جدید‌ترین ادبیات علمی در این حوزه، با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و مطالعات اسنادی، بر وجوه اهمیت نقش منظر شهری در گردشگری شهری تأکید کنیم و  مناسب‌ترین روش‌ها و ابزارها را برای مطالعه‌ی نقش منظر شهری در گردشگری شهری معرفی نماییم. نتایج حاصل، گویای این مطلب است که به دلیل تأثیری که منظر شهری بر تصویر ذهنی گردشگران از شهر، تصمیم به بازدید از مکان‌های گردشگری، پیاده‌روی و پرسه‌ی گردشگران در شهر، تجربه‌ی گردشگران و نیز ارتباط گردشگران با مکان دارد، در مطالعات گردشگری شهری دارای اهمیت فراوانی است. همچنین این مقاله روشن می‌سازد که در مطالعات درباره‌ی منظر شهری و نقشی که در گردشگری شهری ایفا می‌کند، کاربرد روش‌های کیفی ارجح است و استفاده از ابزارهای ترکیبی مشاهده، مصاحبه و عکس تحقیقات را با نتایج مطلوب‌تری همراه می‌سازد؛ زیرا هم منظر شهری و هم گردشگری شهری ابعاد و ظرافت‌های خاصی دارند و پژوهش‌های این حوزه در چارچوب روش‌های کمی و ابزار پرسشنامه به پاسخ مناسب دست نمی‌یابد.